Stolica i największe miasto Niemiec położone jest przy ujściu rzeki Sprewy do Haweli. Powstało z dwóch osad słowiańskich Stadoran-Berlina i Kolna. Rozwój miasta nastąpił od 1451 roku, gdy stał się siedzibą brandenburskich margrabiów i elektorów. Następnie w 1871 roku Berlin został stolicą nowo powstałej Rzeszy Niemieckiej.

U kresu drugiej wojny światowej został zburzony, a potem w 1961 roku także podzielony. Ponowne zjednoczenie obu części miasta rozpoczęło się w 1989 roku, gdy zburzono Mur Berliński. Od tego momentu nastąpił jego gwałtowny rozwój.

Najstarsza cześć miasta położona na wschód od Bramy Brandenburskiej to słynna aleja Unter den Linden, przy której znajduje się reprezentacyjna zabudowa pochodząca z XVIII i XIX wieku. Centrum zachodniej części Berlina stanowi dzielnica parkowa Tiergarten z jednym z najstarszych na świecie ogrodów zoologicznych. Natomiast reprezentacyjną część dawnego Berlina Wschodniego stanowi Aleksanderplatz z hotelami, domami towarowymi i centrum kongresowym.

Stolica Niemiec jest również wielkim ośrodkiem muzealnictwa, gdzie znajduje się m.in. słynne Muzeum Pergamońskie i Muzeum Egipskie.

Atrakcje turystyczne Berlina

Brama Brandenburska

Brama - symbol miasta, wzniesiona została w latach 1788-1791 według projektu niemieckiego architekta Carla Gottharda Langhansa. Na jej szczycie znajduje się wykonana z brązu Kwadryga, która przedstawia zaprzęg konny z boginią Nike na rydwanie. Jest to dzieło Johanna Gottfrieda Schadowa. W 1806 roku Napoleon Bonaparte wywiózł Kwadrygę, jako łup wojenny, do Paryża. Gdy powróciła do Berlina stała się personifikacją zwycięskich Niemiec. Na piersi Nike umieszczono wtedy nowe niemieckie odznaczenie wojskowe (Żelazny Krzyż), a jej skronie ozdobiono wieńcem z wizerunkiem pruskiego orła. W latach 50-tych XX wieku atrybuty zostały usunięte, a przywrócono je po 1989 roku.

Mur Berliński

System umocnień (mur betonowy, okopy, druty kolczaste) o długości 45,1 km został wzniesiony nocą 13 sierpnia 1961 r. Oddzielał on stolicę NRD Berlin od Berlina Zachodniego. Był wybudowany przez NRD w celu zahamowania fali uciekinierów z kraju. W czasie prób przekraczania muru zginęło ok. 80 osób.

Od 9 listopada 1989 rozpoczęły się prace demontażowe muru.

Czerwony Ratusz

Ratusz mieści się na Rathausstraße w centrum Berlina. Był budowany w latach 1861-1869 według projektu Hermanna Friedricha Wäsemanna. Budowla reprezentuje styl późnego renesansu i wykonana została z charakterystycznych cegieł klinkierowych-stąd wywodzi się nazwa obiektu.

Czerwony Ratusz przez długi czasu pełnił rolę ratusza miejskiego, gdzie miały swoją siedzibę lokalne władze. W okresie Zimnej Wojny był miejscem rezydowania władz miejskich Berlina Wschodniego, a po zjednoczeniu Niemiec stał się oficjalnie siedzibą władz całego Berlina.

Wieża Grunewaldzka

Wieża powstała w latach 1897-1898 z okazji stulecia urodzin pruskiego króla i cesarza Niemiec Wilhelma I Hohenzollerna. Budowle zaprojektował Franz Schwechten. Otwarcie wieży granicznej nastąpiło 5 czerwca 1899 roku i nazwano ją Wieżą Cesarza Wilhelma (Kaiser-Wilhelm-Turm). Po pierwszej wojnie światowej, jej nazwę zamieniono na Grunewaldturm, nawiązując tym samych nazwy lasu Grunewald, który otacza wieżę.

Obiekt usytuowany jest na 79-metrowym wzgórzu Karlsberg w południowo-zachodnim Berlinie, nieopodal jeziora Wannsee. W wieży, zbudowanej z czerwonych cegieł, znajduje się okrągły hall, w którym mieści się marmurowa statua Wilhelma I Hohenzollerna. Z tarasu widokowego można podziwiać wspaniały widok na rzekę Havel oraz Las Grunewaldzki. W wieży mieści się restauracja i ogródek piwny.

Uniwersytet Humboldta

Gmach uniwersytetu znajduje się w centrum Berlina przy Unter den Linden. Powstał on 16 sierpnia 1809 roku z inicjatywy liberalnego reformatora i naukowca Wilhelma von Humboldta. W latach 1828-1946 nosił nazwę Friedrich-Wilhelms-Universitä, na cześć założyciela Fryderyka Wilhelma III. Dopiero w roku 1949 kierownictwo komunistycznej partii SED przyjęło obecną nazwę.

Znane osoby związane z tą uczelnią to m.in.: Otto von Bismarck, Friedrich Engels, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Karl Marx, Friedrich Wilhelm Joseph von Schelling, Arthur Schopenhauer.

Do Uniwersytetu należy Museum für Naturkunde, w którym zgromadzony jest największy zbiór minerałów w Niemczech.

Wieża Telewizyjna

Nad horyzontem Berlina dominuje 365-metrowa stacja przekaźnikowa zwieńczona kulą i biało-czerwonym masztem. Na wieży znajduje się platforma widokowa, a ponad nią Tele-Café, która w ciągu godziny dwukrotnie obraca się wokół osi. Przy dobrej pogodzie widoczność z wieży może osiągać nawet 40 km.

Alexanderplatz

Jest najbardziej znanym placem w Berlinie. Jego nazwa pochodzi od cara Aleksandra I, który odwiedził Berlin w 1805 roku. Obszar ten został rozsławiony dzięki głośnej powieści Alfreda Döblina "Berlin Alexanderplatz" opowiadającej o życiu w czasach weimarskich.

Przy placu znajdują się Berolinahaus i Alexanderhaus, dzieła secesyjnego architekta Petera Behrensa. Niegdyś Alexanderplatz stanowił reprezentacyjna część Berlina Wschodniego.

Wyspa muzeów

Na wschód od Unter den Linden znajduje się wyspa utworzona przez rzekę Sprewę, gdzie znajdują się muzea państwowe tworzące tzw. Wyspę Muzealną.

W gmachu Altes Museum (Stare Muzeum), zgromadzone są dzieła sztuki pochodzące ze starożytnej Grecji i Rzymu. W zbiorach znajduje się m.in. wspaniała kolekcja waz attyckich oraz starożytnych rzeźb z brązu naturalnej postaci.

Neues Museum (Nowe Muzeum), jest obecnie odbudowywane po zniszczeniach z okresu II wojny światowej. Po zakończeniu prac (ok. 2008 r.) w gmachu muzeum zostaną ponownie umieszczone zbiory słynnego berlińskiego Ägyptisches Museum (Muzeum Egipskie), oraz kolekcja Museum für Vor- und Frühgeschichte (Muzeum Archeologiczne), którą można obecnie oglądać w Charlottenburgu.

Na północ od Nowego Muzeum znajduje się gmach Pergamonmuseum - Muzeum Pergamońskie. Budynek ten powstał w okresie międzywojennym na podobieństwo babilońskiej świątyni. Jego wnętrze podzielone jest na trzy sekcje: Muzeum Sztuki Islamskiej, Muzeum Starożytnej Sztuki Bliskiego Wschodu i Kolekcja Klasycznej Sztuki Antycznej. W tym ostatnim dziale znajduje się słynny Ołtarz Pergamoński dzieło późnej sztuki hellenistycznej. W starożytności ołtarz stał przed świątynią Zeusa w Pergamonie w Azji Mniejszej. Został zrekonstruowany w latach 1911-1930.

Kulturforum

Na zachód od Potsdamer Platz znajduje się kompleks muzeów i instytucji kulturalnych, które powstały w większości po II wojnie światowej. Na uwagę zasługuje Galeria Malarstwa (Gemäldegalerie), która gromadzi dzieła europejskie do XIX.

Führerbunker

Na wschód od Potsdamer Platz i tuż powyżej An der Kolonnade usytuowany jest bunkier, w którym Hitler spędził ostatnie dni życia. W schronie poślubił Ewę Braun i spisał swój testament.

30 kwietnia 1945 roku dyktator zastrzelił się, a jego ciało zostało spalone przez esesmanów ze straży przybocznej. Po wojnie pojawiło się wiele nieścisłości związanych ze jego śmiercią. Istnieją hipotezy mówiące, że w rzeczywistości uciekł z oblężonego Berlina i wyjechał do Argentyny.

Checkpoint Charlie

Checkpoint Charlie to miejsce gdzie znajdowało się słynne przejście graniczne pomiędzy sektorami: amerykańskim i radzieckim. Jego nazwa pochodzi od słowa radiotelegrafistów w międzynarodowym kodzie sygnałowym na oznaczenie litery C. W jego pobliżu znajduje się Haus am Checkpoint Charlie, w którym zgromadzono dokumentacje przedstawiającą historie zimnej wojny, budowę muru berlińskiego, a przede wszystkim przedmioty związane z ucieczkami obywateli NRD na Zachód.

W1991 roku zburzono wszystkie urządzenia graniczne z wyjątkiem dawnej strażnicy, która stała się zabytkiem historycznym.

Bebelplatz

Zwany był niegdyś Opernplatz. W 1933 roku na tym placu miało miejsce wstrząsające wydarzenie zorganizowane przez propagandę hitlerowską. Spalono wówczas 25 tysięcy książek, które były sprzeczne z ideologią faszystowską. Wśród palonych książek znalazły się dzieła m.in. Thomasa i Heinricha Mannów, Liona Feuchtwangera i Roberta Musila.

Obecnie na środku placu znajduje się podziemny pomnik upamiętniający wspomniane zdarzenie. Przez szklaną szybę umieszczoną na powierzchni placu widać pomieszczenia zabudowane pustymi regałami na książki. Obok widnieje cytat Henryka Heinego: "Gdzie palą książki, tam wkrótce ludzi palić będą."

Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche

W zachodniej części miasta znajdują się ruiny neoromańskiego kościoła. Został on poświęcony w 1895 roku jako kościół pamięci Cesarza Wilhelma. Budowla uległa zniszczeniu podczas bombardowania w 1943 roku. Ocalała jedynie wieża, która ze swoim poszarpanym dachem stanowi charakterystyczny obiekt w krajobrazie Berlina. Wieże nazywa się niekiedy "dziurawym zębem". Obecnie w jej wnętrzu mieści się Gedenkhalle, czyli miejsce pamięci poświęcone kościołowi.

W latach 1957-1963 obok ruin został wybudowany nowy kościół, w którym odprawiane są nabożeństwa.

Kolumna Zwycięstwa

Kolumna została zaprojektowana w 1864 roku przez Johanna Heinricha Stracka, aby uczcić zwycięstwo w wojnie niemiecko-duńskiej. Po kolejnych zwycięstwach militarnych nad Austrią i Francją, kolumna została wzbogacono o pozłacaną figurę Viktorii, którą nazywa się często złotą Elzą. Do 1938 roku pomnik stał przed Reichstagiem, a obecnie znajduje się w centrum alei Strasse des 17 Juni.

Na granitowej podstawie monumentu widnieją reliefy upamiętniające najważniejsze momenty wojen, wyżej kolistą kondygnację otacza kolumnada ozdobiona mozaikami. Trzon kolumny otoczony jest pozłacanymi lufami zdobycznych armat. U stup pomnika znajduje się taras widokowy.

Tiergarten

Jest największym berlińskim parkiem o powierzchni 200 ha. Niegdyś na tym obszarze znajdowały się tereny łowieckie, a dopiero w latach 30 XIX wieku Peter Joseph Lenne przekształcił go w romantyczny park krajobrazowy. Tiergarten uległ zniszczeniu w czasie II wojny światowej, ale przywrócono mu dawny wygląd. Park jest ulubionym miejscem spacerów berlińczyków, gdzie w zacisznych alejkach można odpocząć i uciec od zgiełku miasta. W czasie wędrówek można również zobaczyć pomniki m.in: Goethego, Wagnera, królowej Luisy, Karla Liebnechata, czy Róży Luksemburg.

Ogród Zoologiczny

Ogród powstał w 1844 roku. Na jego terenie znajduje się ok. 1400 różnych gatunków zwierząt. Dla zwiedzających udostępnione są m.in.: małpiarnia, basen hipopotamów, akwarium (rekiny piranie, świat fauny raf koralowych), terrarium i ptaszarnie (papugi, dzioborożce, kolibry). Największym zainteresowaniem wśród turystów cieszy się panda wielka Bao-bao. Niektóre pawilony i wybiegi mają wartość architektoniczną jak np. pomieszczenie dla żyraf zaprojektowane w latach 1871-1872 (najstarszy budynek w zoo).

Potsdamer Platz

Potsdamer Platz, niegdyś centrum Berlina, uległ zniszczeniu w wyniku bombardowań w 1945 roku. Przez następne pięćdziesiąt lat teren ten, oddzielający Berlin Wschodni i Zachodni, pozostawał niezagospodarowany. Gdy upadł Mur Berliński ceny działek na tym obszarze stały się bardzo wysokie. Większą cześć placu wykupiły wtedy koncerny Daimler-Benz i Sony Corporation, które wybudowały tu ogromne kompleksy biurowe. Oprócz biurowców w nowoczesnym city powstał wielki teatr muzyczny gigantyczne kino i hotel Hyatt.

Na północ od Potsdamer Platz został wybudowany także kompleks Sony-Center, zaprojektowany przez Helmuta Jahna. W jego skład wchodzi kilka podobnych do siebie oszklonych budynków zgromadzonych wokół, zadaszonego dziedzińca o owalnym kształcie.

Zamek Charlottenburg

Zamek w Charlottenburgu został wybudowany w 1695 roku jako letni pałacyk dla Sophie-Charlotte, żony elektora Ferdynanada III. Prace budowlane były prowadzone według projektu Johanna Arnolda Neringa, pod kierunkiem Martina Grunberga. Następnie w latach 1701-1713 architekt Johann Eosander von Götthe powiększył korpus wieńcząc go barokową kopułą i dobudował skrzydło oranżerii. Kolejne przekształcenia pałacu miały miejsce w latach 1740-1746. Powstało wtedy skrzydło północne.

Po II wojnie zniszczony pałac odbudowano, a zespół bogato wyposażonych wnętrz można podziwiać do dzisiaj. Zwiedzając wnętrza warto zwrócić uwagę na Porzellan-Zimmer (Porcelanową
Komnatę), gdzie znajduje się kolekcja japońskiej i chińskiej porcelany oraz kaplicę dworską - Schlosskapelle, która wyróżnia się wyjątkowo bogatymi zdobieniami.

Za pałacem usytuowany jest ogród w stylu francuskim z licznymi fontannami i kopiami rzeźb antycznych. W dalszej jego części za Stawem Karpi rozciąga się krajobrazowy park angielski , któremu kształt nadał po 1818 roku Peter Josep Lenne. Niewątpliwą atrakcją jest spacer wśród krętych alejek parku, w którym znajdują się różne pawilony.

Reichstag

Reichstag został wzniesiony w latach 1884-1894 według projektu Paula Wallota w stylu akademickiego neorenesansu. Budowla miała być wówczas wyrazem ambicji parlamentu proklamowanego w 1871 roku.

W 1918 roku Philipp Scheidemann ogłosił z jego balkonu powstanie Republiki, określanej jako Republika Weimarska. Następnie w latach 1933-1945 był siedzibą parlamentu hitlerowskiej Trzeciej Rzeszy. W czasie II wojny światowej budynek uległ zniszczeniu, a pierwsza jego odbudowa w latach 1969-1971 pozbawiała obiekt kopuły i większości dekoracji na elewacjach.

W1990 roku w Reichstagu zebrał się, na pierwszym posiedzeniu, nowo wybrany Bundestag zjednoczonych Niemiec. W latach 1995-1999 miała miejsce ostatnia przebudowa obiektu, według projektu sir Normana Fostera. Sala posiedzeń została zwieńczona gigantyczną elipsoidalną kopułą z tarasem widokowym.

Kurfürstendamm

Kurfürstendamm, zwany też Ku'damm, jest najelegantszym i najpopularniejszym bulwarem Berlina. Aleja została wytyczona w latach 80-tych XIX wieku na miejscu dawnego traktu wiodącego do Grunewaldu. W dwudziestoleciu międzywojennym była miejscem spotkań pisarzy, reżyserów, malarzy którzy przesiadywali zazwyczaj w pobliskich kawiarniach. Po wojnie zniszczone budynki odrestaurowano, a charakter ulicy się nie zmienił. Nadal znajdują się na niej eleganckie sklepy, kawiarnie i restauracje.